Ecologisch onderzoek nodig bij isoleren van spouwmuren
Wie de spouwmuren van een bestaande woning wil isoleren, moet eerst voldoende ecologisch onderzoek laten doen om vast te stellen of er vleermuizen in deze muren kunnen zitten. Dit is het oordeel van de Raad van State dat op 2 augustus werd gepubliceerd. Hiermee bevestigt de Raad van State het gelijk van de RUD Utrecht, in opdracht van de provincie Utrecht, in een handhavingszaak van een isolatiebedrijf uit Best.
De RUD vond dat het bedrijf niet voldeed aan de zorgplicht uit de Wet natuurbescherming, omdat het alleen endoscopisch onderzoek deed. Met alleen camerabeelden van een donkere spouw met leidingen en stukken beton is niet goed genoeg vast te stellen of er vleermuizen in de spouw zitten, en al helemaal niet of een spouw een verblijfplaats is van vleermuizen. Bij vleermuizen zijn namelijk niet alleen de dieren zelf, maar ook de verblijfplaatsen (kraamverblijf, zomerverblijf, winterverblijf) beschermd.
De RUD legde in 2019 een dwangsom op aan het isolatiebedrijf, omdat het in een flyer beloofde om binnen vijf weken na het opstellen van een offerte spouwmuren te isoleren. Als ecologische quick scan werd endoscopisch onderzoek uitgevoerd door het bedrijf zelf. Voor deze manier van werken legde de RUD een last onder dwangsom op. Het bedrijf maakte bezwaar, kreeg geen gelijk en ging daarna in beroep. Ook de rechter stelde de RUD in het gelijk. Hierop ging het bedrijf in hoger beroep, waardoor de zaak bij de Raad van State terecht kwam.
Om een beter en breder inzicht krijgen in de maatschappelijke gevolgen van de te nemen beslissing en de onderzoeksmogelijkheden naar de aanwezigheid van vleermuizen in spouwmuren is door de Raad van State de, zogenaamde, amicus curiae-procedure gevolgd. Hierbij konden externe personen en organisaties een bijdrage leveren op de vragen in deze zaak. Tientallen partijen hebben gereageerd, onder andere vanuit de faunabescherming en vanuit de isolatiebranche. Intussen zijn er verschillende initiatieven gestart om op een praktische, maar effectieve manier om te gaan met de zorgplicht uit de Wet natuurbescherming. Het doen van ecologisch onderzoek in de gehele gemeente voor een gemeentebrede ontheffing (soortenmanagementplan), in combinatie met het door provincie Utrecht ontwikkelde methodiek voor het “natuurvriendelijk isoleren” is daar het belangrijkste voorbeeld van.