PFAS-sanering voor woningbouw, met oog voor de natuur
Het programma ‘Hart van de Heuvelrug’ combineert ruimte voor wonen, werken, recreatie, zorg en natuur. Sinds 2004 is de natuur rond Soest en Zeist uitgebreid, versterkt en kwalitatief beter gemaakt. Er is 700 hectare aan nieuwe natuur gerealiseerd. Ook zijn kleine natuurgebieden met elkaar verbonden tot een aaneengesloten natuurgebied van 5.300 hectare. Zo krijgen planten en dieren rust en ruimte om te kunnen leven op de Utrechtse Heuvelrug.
Onderdeel van het gebied is de voormalige vliegbasis Soesterberg, nu Park Vliegbasis Soesterberg; een groot gebied met natuur en militair erfgoed. Aan de zuidzijde van dit terrein worden duurzame woningen gerealiseerd. Uitgangspunt is om het woongebied zo goed mogelijk in te passen in de natuurlijke omgeving. Bij de inrichting van het woongebied wordt rekening gehouden met de planten en dieren die in het gebied leven. Maar voor het zover is, moet op een deel van het terrein een grond- en grondwatersanering plaatsvinden.
Veilig wonen vraagt om sanering
“Een deel van de woningbouw staat gepland op het terrein van de oude brandweerkazerne. Hier werden brandblusoefeningen gehouden. In het blusschuim dat gebruikt werd zat PFOS. Deze PFAS-stof is in de bodem getrokken en zorgt voor vervuiling van grond en grondwater. Om veilig te kunnen wonen, moet de grond en het grondwater eerst gesaneerd worden”, legt Arjen, adviseur Bodem voor gemeente Soest, uit.
Sabine, vergunningverlener Bodem: “In de afgelopen jaren heeft veel onderzoek plaatsgevonden voor de aanpak van de sanering onder de Wet bodembescherming. In een expertsessie over de grondwatersanering dachten adviseurs uit ons team mee en adviseerden over een mogelijke aanpak van de grond- en grondwatersanering. In 2025 vinden nieuwe onderzoeken plaats en wordt een saneringsplan opgesteld.”
Beschermde dieren blijven beschermd
Jesper, toezichthouder natuurbescherming: “In het gebied leven diverse beschermde diersoorten, zoals de hazelworm, de kommavlinder, de veldleeuwerik en de zandhagedis. Bij aanpak van de grond- en grondwatervervuiling en de plannen voor woningbouw moeten deze diersoorten beschermd blijven. Dat betekent dat ze niet gedood, niet verstoord mogen worden en dat hun leefgebied beschermd moet worden, met extra zorg tijdens het broedseizoen. Het saneren van de bodem moet dus gebeuren met zorg voor de natuur. Daarom zijn voor de onderzoeken en de sanering vergunningen volgens de Omgevingswet nodig. En onderzoeken moeten voor de broed- en kraamperiode van de aanwezige beschermde dieren plaatsvinden.”
RUD werkt aan duurzame oplossing
Als RUD zijn we betrokken bij vergunningverlening, toezicht en handhaving op de verschillende vergunningen die door de provincie zijn afgegeven of door de RUD in opdracht van de provincie (Utrecht). Jesper: “Met onze kennis van ecologie toetsen wij ook de ecologische rapporten die door externe partijen zijn opgesteld. We proberen bij te sturen waar we denken dat dat nodig is.”
In een expertsessie over PFAS in het groen heeft de RUD meegedacht over wat te doen met het groen, de bomen, beplanting, die in PFAS-grond staan. En over de (beschermde) dieren in dit gebied. Alles om verdere verspreiding van PFAS te voorkomen en een voorspoedige bodemsanering en start van de bouw van de woonwijk mogelijk te maken.