Zeer zorgwekkende stoffen in kaart brengen
Bij bedrijven worden diverse producten gebruikt die zeer zorgwekkende stoffen (ZZS) bevatten. ZZS zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor mens en milieu, omdat ze de voortplanting belemmeren, kankerverwekkend zijn of zich in de voedselketen ophopen. Bedrijven moeten het gebruik van ZZS beperken. Vanuit de wet hebben wij de taak hier toezicht op te houden. Omdat er nog veel onbekend is over ZZS, hebben we in 2024 samen met de ODRU twee pilots uitgevoerd.
Vergunningverlener Hans: “Wanneer je toezicht wil houden op het gebruik en het beperken van ZZS bij bedrijven, moet je eerst weten welke ZZS voorkomen in de producten die gebruikt worden bij deze bedrijven. Eerder werd daar niet actief op ingezet. ZZS is nu een onderwerp geworden dat hoog op de agenda staat. Het in kaart brengen dus ook. Om ervaring op te doen met het in kaart brengen van ZZS bij bedrijven hebben we in 2024, samen met de ODRU, twee pilots gedraaid.”
Vanuit RUD en ODRU is bij 10 bedrijven de vraag neergelegd: welke ZZS zijn er binnen uw bedrijf aanwezig? Het geven van een antwoord vraagt veel chemische kennis over de samenstelling van gebruikte stoffen. Op etiketten worden de stoffen genoemd, maar de lijst is lang en de namen zijn ingewikkeld. Inzicht creëren is dus geen eenvoudige opgave. De vervolgvraag was: wat ga je eraan doen om ervoor te zorgen dat deze stoffen zo weinig mogelijk worden gebruikt? Hoe kan je het gebruik van deze stoffen verminderen? De bedrijven reageerden positief op de pilot en leverden de gevraagde informatie aan.
Ondertussen werd via de organisatie Deconcern hetzelfde onderzoek gedaan bij 10 andere bedrijven. Deze organisatie analyseert met behulp van een programma de producten die bedrijven gebruiken op ZZS.
Hans: “Door de pilots heeft het onderwerp ZZS binnen de RUD en ODRU veel aandacht gekregen. Het onderwerp is echt op de kaart gezet. Er zijn cursussen gegeven over etiketten lezen en over wetgeving. Intern leeft het onderwerp. De resultaten van de pilots worden begin 2025 bekend. Wel is al duidelijk dat bij bedrijven in de metaaloppervlaktebehandeling veel ZZS aanwezig zijn in de stoffen die zij gebruiken.“
In 2025 gaat Deconcern in opdracht van, en in samenwerking met, de ODRU en RUD 200 bedrijven in onze provincie onderzoeken. De veiligheidsbladen van de door de bedrijven gebruikte producten worden in de ZZS-tool van Deconcern gezet. Ze worden geanalyseerd op de aanwezigheid van ZZS en overige stoffen. Zo krijgen we steeds beter zicht op de ZZS bij bedrijven. “Op het moment dat je weet welke ZZS er bij welke bedrijven zijn en in welke hoeveelheden, kun je bepalen op welke bedrijven je je bij voorkeur gaat richten vanuit toezicht en handhaving”, legt Hans uit. “Door risicogericht toezicht kun je je tijd goed benutten om het gebruik en de uitstoot van ZZS terug te dringen om de risico’s voor de gezondheid voor de omgeving te verminderen.”