Er is op dit moment ongeveer 370.000 hectare bos in Nederland. 18.000 hectare hiervan ligt in de provincie Utrecht. De regels uit hoofdstuk 11 van het Besluit activiteiten leefomgeving moeten ervoor zorgen dat deze hectares behouden blijven. Daarom gelden er regels voor het vellen van bomen en moeten gevelde houtopstanden gecompenseerd worden met herbeplanting.

Wat moet u doen?

  • Ga om te beginnen na welke regels gelden voor het kappen van bomen. Grofweg geldt het Besluit activiteiten leefomgeving in het buitengebied, en kunnen gemeenten regels stellen voor het overig gebied. U kunt hiervoor de vergunningchecker van het Omgevingsloket gebruiken.

    Ga vervolgens na of de houtopstand die u wilt vellen voldoet aan de wettelijke eisen:

    • Een zelfstandige houtopstand van tenminste 10 are OF
    • Een zelfstandige houtopstand van tenminste 20 bomen in rijbeplanting (kan verdeeld zijn over meerdere rijen)

    Als u dergelijke houtopstand wil (laten) vellen, dan meldt u dit voornemen bij de provincie Utrecht. Krijgt u binnen een maand geen bericht van de provincie krijgt dat er een kapverbod geldt, dan kunt u de gemelde houtopstand vellen. Zorg dat er van tevoren een uitgebreide inventarisatie van het gebied is uitgevoerd door een deskundige, zodat u aan kunt tonen dat er geen beschermde diersoorten aanwezig zijn. Bij het vellen geldt automatisch een herplantverplichting.

  • Het volgende is verboden:

    • Vellen van een houtopstand zonder voorafgaande kapmelding.
    • Vellen van een houtopstand indien (u al eerder) een kapverbod is opgelegd.
    • Vellen van een houtopstand als dat in strijd is met de bescherming van diersoorten (hoofdstuk 11 van het Besluit activiteiten leefomgeving). Denkt hierbij aan  bijvoorbeeld: bomen in de leefgebieden van dassen of hazelwormen, en spechtennesten in bomen. 
  • Het volgende is onder voorwaarden toegestaan zonder melding: 

    • Het dunnen van een houtopstand met als doel om de achterblijvende bomen beter te laten groeien. Voorwaarde: dergelijke velling mag nooit meer dan 40% van de kroonprojectie zijn. Als u meer dan 40% wilt verwijderen, noemen we dit lichten, dit moet u wel melden.
    • Het vellen van wegbeplantingen, beplantingen langs waterwegen en beplanting van één rij op of langs landbouwgrond.
      Voorwaarde: Dit mag alleen als die beplanting uitsluitend bestaat uit wilg of populier.
    • Het vellen van naaldbomen die bedoeld zijn als kerstbomen.
      Voorwaarde: Deze bomen mogen niet ouder zijn dan 20 jaar.
    • Het vellen van beplantingen die zijn bedoeld voor de productie van houtige biomassa, voor zover deze bestaan uit populieren, wilgen, essen of elzen, onder voorwaarde dat zij:
      • tenminste eens per tien jaar worden geoogst;
      • bestaan uit minstens tienduizend stoven per hectare per beplantingseenheid, zijnde een aaneengesloten beplanting die niet wordt doorsneden door onbeplante stroken breder dan twee meter, en
      • zijn aangelegd na 1 januari 2013.
    • Het maken van verjongingsgaten, onder voorwaarde dat;
      • deze niet groter zijn dan anderhalf maal de gemiddelde boomhoogte per perceel, met een maximale oppervlakte van 10 are;
      • deze gezamenlijk niet meer oppervlakte beslaan dan 10% van het bosperceel;
      • dit maximaal één keer per vier jaar plaatsvindt op dezelfde locatie, en
      • dit plaatsvindt ten behoeve van duurzaam bosbeheer.
    • Het verwijderen van houtopstanden in het kader van natuurherstel, onder voorwaarde dat  de te verwijderen houtopstand;
      • is ontstaan als gevolg van spontane bos- /boomopslag op natuurterreinen of geregistreerde tijdelijke natuur;
      • niet ouder is dan 20 jaar; en
      • niet bedoeld was als herplantingsverplichting.
  • Het volgende is toegestaan zonder melding:

    • Het periodiek vellen van griend- of hakhout
    • Het vellen van houtopstanden op erven of in tuinen
    • Het vellen van fruitbomen en windschermen om boomgaarden
    • Het vellen van houtopstanden voor de aanleg van brandgangen in natuurterreinen
  • In principe moet de herbeplanting op dezelfde locatie gebeuren als waar de houtopstand is geveld. Er is een mogelijkheid om op een andere locatie te herbeplanten, dit noemen we compensatie. Aan verplichte boscompensatie wordt in de provincie Utrecht de eis gesteld dat deze gelijkwaardig (in oppervlakte, natuurkwaliteit en ruimtelijke samenhang) moet zijn aan het bos dat verloren gaat. U vindt de regels voor compensatie in de Omgevingsverordening van de provincie Utrecht.

    Het compenseren van oude bosgroeiplaatsen is niet mogelijk.

    U kunt een ontheffing voor de herbeplantingsplicht aanvragen bij de provincie Utrecht.  

Wat doet de RUD?

De RUD controleert of de praktijk van het bomen vellen klopt met de melding of wordt uitgevoerd onder voorwaarden. Onze toezichthouders controleren ook of de herbeplanting op tijd gebeurt en aanslaat. Daarnaast surveilleren wij in het Utrechtse buitengebied op zoek naar vellingen die niet gemeld zijn, en handhaven hierop. Dit betekent dat we de ontstane herbeplantingsverplichting vastleggen, eventueel met het toepassen van een strafrechtelijke sanctie en/of een last onder dwangsom (afhankelijk van de ernst van de overtreding).

Veelgestelde vragen over natuur en landschap

Staat uw vraag er niet tussen, neem dan contact met ons op.

  • De provincie is bevoegd gezag voor de ‘ groene taken’. De taken op het gebied van toezicht en handhaving heeft de provincie bij de RUD neergelegd. Vergunningverlening gebeurt door de provincie zelf. Dit betekent dat u omgevingsvergunningen bij de provincie aanvraagt en de RUD erop toeziet dat de voorschriften hieruit worden nageleefd. Provincie en RUD werken hierin nauw samen.

  • Als u denkt dat u een overtreding van de groene regels ziet, dan kunt u dit melden bij de RUD. Onze toezichthouders gaan na of het om een overtreding gaat, en treden in dat geval handhavend op. In geval van spoed kunt u 7 dagen per week, 24 uur per dag bellen met 0800 – 0225510.  Als u belt, kunnen we als dat nodig is meteen actie ondernemen.  U kunt ook mailen naar wnl@rudutrecht.nl of gebruik maken van ons digitale formulier. Deze meldingen worden tijdens kantooruren in behandeling genomen.

  • De provincie is de overheid die over natuur en landschap gaat (bevoegd gezag). Voor een deel zijn de regels voor natuur en landschap vastgelegd in de  Omgevingswet, en voor een deel hebben provincies de vrijheid om eigen beleid te maken. Het komt voor dat gemeenten niet helemaal op de hoogte zijn van de provinciale regels en bevoegdheden, waardoor u bijvoorbeeld een vergunning heeft gekregen voor het organiseren van een evenement in een natuurgebied of het plaatsen van een spandoek in een weiland, terwijl dit niet mag. Provincie en RUD werken eraan om de samenwerking met gemeenten op dit gebied te verbeteren waar dat nodig is.