Drinkwater

Het winnen van grondwater voor drinkwater gebeurt in Utrecht door de drinkwaterleidingbedrijven Vitens en Oasen, de oppervlaktewaterwinningen zijn van Waternet. Om in te kunnen blijven inspelen op de toenemende drinkwatervraag, is het soms nodig een nieuwe winlocatie te ontwikkelen. Wanneer dit speelt, wordt aangeraden om in een vroeg stadium contact op te nemen met de experts van de RUD. Er spelen veel verschillende belangen en factoren een rol die invloed hebben op de geschiktheid van de locatie, die allemaal afgewogen moeten worden. Denk hierbij aan de impact op de natuur, op landbouw en op de bodem. Er wordt berekend wat het effect van de grondwateronttrekking is op de grondwaterstanden en wat de gevolgen hiervan zijn voor de in het gebied aanwezige belangen. Als de locatie is uitgekozen, moet er een plan MER (milieueffectrapportage) worden opgesteld. Is dit traject goed doorlopen, dan kan de vergunning worden aangevraagd. De vergunning kan worden aangevraagd via het omgevingsloket. 

In het gebied rondom de winning, het beschermingsgebied, gelden verboden en vrijstellingen om de kwaliteit van het grondwater te beschermen voor de bereiding van drinkwater. De mate van bescherming hangt af van de kwetsbaarheid van de winning. Hierin wordt onderscheid gemaakt in een waterwingebied (waar de onttrekkingsbronnen staan), een grondwaterbeschermingsgebied (kwetsbare winning) en een boringsvrije zone (minder kwetsbare winning). U kunt op deze kaart nagaan waar de beschermingsgebieden liggen. In de Omgevingsverordening van de provincie Utrecht staat welke activiteiten onder welke voorwaarden zijn toegestaan in deze gebieden. Veel activiteiten zijn toegestaan, zolang ze geen risico voor de bodem met zich mee brengen. Sommige activiteiten zijn verboden, zoals bodemenergie in grondwaterbeschermingsgebieden. Andere activiteiten mogen met een vrijstelling en moeten worden gemeld.  

Onze toezichthouders bekijken of de winning binnen de vergunningsvoorschriften functioneert. Is dit niet het geval, dan wordt er, gezien het openbare belang van de drinkwaterwinningen en de wettelijke verplichte leveringszekeringszekerheid die zij hebben, niet direct handhavend opgestreden. Zeker niet op 1 locatie. Er wordt vaak meer op grotere schaal gekeken hoe het leveringsnetwerk kan worden versterkt zodat de winning die op dat moment onder druk ligt, kan worden ontlast. Lijkt het erop alsof ontlasting er binnen nu en snel niet in zit, dan kan het misschien een optie zijn de capaciteit van de winning uit te breiden. Dan kom je weer terug bij vergunningverlening.

Momenteel zijn we  met Vitens bezig met een actualisatie van de voorschriften. Dat betekent dat we weer secuur door de voorschriften heen gaan die aan de vergunning zijn verbonden om te kijken of ze nog wel dekkend, naleefbaar, handhaafbaar zijn.
 

De RUD geeft op basis van de Omgevingsverordening van de provincie Utrecht advies aan gemeenten over activiteiten of ontwikkelingen in beschermingsgebieden. Dit advies wordt opgenomen in de Omgevingsvergunning. Ook  worden meldingen van activiteiten die los van een omgevingsvergunning staan beoordeeld. Toezichthouders controleren of activiteiten worden uitgevoerd volgens de vrijstellingen. Tegen verboden activiteiten, zoals grote onverharde parkeerplaatsen binnen grondwaterbeschermingsgebieden, treden we handhavend op.